
Giấy phép an toàn thực phẩm là gì?
Giấy phép an toàn thực phẩm (ATTP) – tên đầy đủ là Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm – là một loại giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho các công ty, hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm. Giấy chứng nhận này xác nhận rằng cơ sở đã đáp ứng đủ các điều kiện về vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định pháp luật, nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và phục vụ công tác quản lý nhà nước về thực phẩm. Nhiều người cũng gọi đây là giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm hoặc giấy phép VSATTP, nhưng bản chất đều là một loại chứng nhận pháp lý về điều kiện ATTP của cơ sở kinh doanh.
Cơ quan cấp giấy phép ATTP tùy thuộc vào loại hình kinh doanh thực phẩm. Chẳng hạn, Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận ATTP cho các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm chức năng; Sở Nông nghiệp & PTNT cấp cho cơ sở sản xuất nông sản, thực phẩm tươi sống; Sở Công Thương cấp cho cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh kẹo, sữa, siêu thị; còn các nhà hàng, quán ăn thường do Chi cục An toàn thực phẩm (thuộc Sở Y tế) hoặc Ban Quản lý ATTP cấp tại địa phương. Tại TP. Hồ Chí Minh, Ban Quản lý An toàn Thực phẩm TP.HCM được giao thẩm quyền tổ chức việc cấp, đình chỉ, thu hồi giấy phép ATTP cho các tổ chức, cá nhân theo phân cấp của các bộ liên quan.

Giấy phép ATTP có hiệu lực 3 năm kể từ ngày cấp. Hết thời hạn này, cơ sở phải làm thủ tục xin cấp lại để tiếp tục hoạt động hợp pháp. Giấy phép được cấp chỉ khi cơ sở đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm; ngược lại, nếu không đạt, cơ sở sẽ không được cấp phép và có thể bị xử phạt hành chính vì kinh doanh không đảm bảo ATTP. Như vậy, giấy phép ATTP vừa là tấm “giấy thông hành” khẳng định uy tín về an toàn thực phẩm của doanh nghiệp, vừa là yêu cầu pháp lý bắt buộc trong ngành thực phẩm.
Vì sao cần giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm?
Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vai trò quan trọng và bắt buộc vì các lý do sau:
- Tuân thủ quy định pháp luật: Theo khoản 1 Điều 11 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, tất cả cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đều phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP khi hoạt động, trừ một số trường hợp được miễn theo quy định. Đây là yêu cầu pháp lý nhằm đảm bảo mọi doanh nghiệp thực phẩm tuân thủ tiêu chuẩn an toàn tối thiểu. Cơ sở không có giấy phép ATTP có thể bị phạt tiền, đình chỉ kinh doanh và thu hồi sản phẩm vi phạm.
- Đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng: Mục tiêu chính của giấy phép ATTP là đảm bảo thực phẩm cung cấp ra thị trường an toàn cho người sử dụng. Các tiêu chí về vệ sinh cơ sở, quy trình chế biến, nguồn gốc nguyên liệu, sức khỏe và kiến thức của nhân viên… được kiểm soát chặt chẽ trước khi cấp phép. Nhờ đó, rủi ro ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm được giảm thiểu đáng kể. Giấy phép ATTP giúp doanh nghiệp tạo niềm tin với khách hàng về chất lượng và độ an toàn của sản phẩm/dịch vụ.
- Tránh rủi ro pháp lý và tài chính: Kinh doanh thực phẩm không có giấy chứng nhận ATTP là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu bị thanh tra phát hiện, cơ sở sẽ bị xử phạt hành chính, thậm chí đình chỉ hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, trong trường hợp xảy ra sự cố an toàn thực phẩm, doanh nghiệp không có giấy phép sẽ chịu trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng hơn và khó bảo vệ uy tín của mình.
- Điều kiện cho hoạt động kinh doanh lâu dài: Giấy phép ATTP còn là tiền đề cho nhiều thủ tục khác trong kinh doanh thực phẩm. Ví dụ, đối với cơ sở sản xuất, giấy phép ATTP là điều kiện cơ sở để tiến hành công bố sản phẩm (công bố phù hợp quy định hoặc tự công bố sản phẩm) trước khi đưa hàng ra thị trường. Không có giấy phép, doanh nghiệp sẽ bị hạn chế trong việc mở rộng kinh doanh, đưa sản phẩm vào siêu thị, xuất khẩu hoặc tham gia các kênh phân phối chính thống.
Tóm lại, giấy phép ATTP không chỉ giúp doanh nghiệp vận hành hợp pháp, tránh bị phạt, mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao uy tín, mở ra cơ hội phát triển kinh doanh bền vững.
Quy trình xin cấp giấy phép an toàn thực phẩm
Thủ tục xin giấy phép ATTP đòi hỏi cơ sở phải chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân theo các bước theo quy định. Dưới đây là quy trình xin cấp giấy phép an toàn thực phẩm phổ biến:
- Đáp ứng các điều kiện ban đầu: Chủ cơ sở và những người trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải có đủ sức khỏe và có giấy chứng nhận đã tập huấn kiến thức ATTP. Cụ thể, nhân viên cần khám sức khỏe định kỳ và tham gia khóa tập huấn kiến thức về VSATTP do cơ quan chức năng tổ chức. Chủ cơ sở phải vượt qua bài kiểm tra kiến thức ATTP (trả lời đúng ít nhất 80% số câu hỏi) để được cấp chứng nhận đã tập huấn. Đây là những điều kiện tiên quyết trước khi nộp hồ sơ xin giấy phép.
- Chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép: Doanh nghiệp tiến hành chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ theo yêu cầu. Hồ sơ bao gồm nhiều loại giấy tờ liên quan đến pháp lý, cơ sở vật chất và nhân sự (chi tiết ở mục tiếp theo). Việc chuẩn bị đúng và đủ hồ sơ rất quan trọng, giúp quá trình xét duyệt diễn ra thuận lợi.
- Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền: Khi đã có bộ hồ sơ hoàn chỉnh, cơ sở nộp hồ sơ xin cấp giấy phép ATTP tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cơ quan tiếp nhận tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động của cơ sở:
- Nếu là nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể: nộp hồ sơ tại Ban Quản lý ATTP (ở những địa phương có Ban ATTP) hoặc Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thuộc Sở Y tế địa phương.Nếu là cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm: nộp tại Bộ Y tế hoặc cơ quan được ủy quyền.Nếu sản xuất, kinh doanh nông sản, thực phẩm tươi sống: nộp tại **Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn】.Nếu sản xuất, kinh doanh thực phẩm công nghiệp (bánh kẹo, sữa, nước giải khát…): nộp tại **Sở Công Thương】.
- Thẩm định hồ sơ và kiểm tra cơ sở: Sau khi tiếp nhận, trong khoảng 5 ngày làm việc cơ quan chức năng sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ đã nộp. Nếu hồ sơ thiếu hoặc sai sót, cơ quan sẽ thông báo để cơ sở bổ sung, chỉnh sửa. Khi hồ sơ đã hợp lệ, cơ quan sẽ cử đoàn thẩm định xuống kiểm tra thực tế tại cơ sở. Đoàn thẩm định sẽ đánh giá các điều kiện vệ sinh cơ sở, trang thiết bị, quy trình chế biến, nguồn gốc nguyên liệu, hồ sơ tập huấn của nhân viên… để đảm bảo cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định.
- Cấp giấy chứng nhận và hậu kiểm: Nếu kết quả thẩm định đạt yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Thời gian từ khi nộp hồ sơ đến khi có giấy phép thường khoảng vài tuần (xem thêm mục Thời gian & chi phí). Giấy phép ATTP có giá trị 3 năm kể từ ngày cấp. Doanh nghiệp cần tuân thủ đúng các quy định đã cam kết về đảm bảo ATTP trong suốt quá trình hoạt động. Cơ quan chức năng có thể kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất trong thời gian giấy phép có hiệu lực; nếu phát hiện vi phạm nghiêm trọng, giấy phép có thể bị thu hồi trước thời hạn. Trường hợp cơ sở chưa đạt yêu cầu thẩm định, cơ quan sẽ thông báo những nội dung cần khắc phục và hướng dẫn hoàn thiện; sau khi khắc phục, cơ sở có thể nộp lại hồ sơ để thẩm định lần tiếp theo. Lưu ý rằng kinh doanh khi chưa có giấy phép ATTP là vi phạm, do đó doanh nghiệp chỉ nên hoạt động sau khi đã được cấp phép đầy đủ.

Quy trình trên đây cho thấy thủ tục cấp giấy phép ATTP khá phức tạp và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Doanh nghiệp nên tìm hiểu kỹ các yêu cầu và tuân thủ đúng hướng dẫn của cơ quan chức năng để việc xin giấy phép diễn ra suôn sẻ.
Hồ sơ cần chuẩn bị
Theo quy định, một bộ hồ sơ xin cấp giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm bao gồm các giấy tờ sau:
- Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP (theo mẫu quy định của cơ quan thẩm quyền).
- Bản sao có chứng thực Giấy đăng ký kinh doanh của cơ sở (ngành nghề liên quan đến thực phẩm).
- Bản thiết kế mặt bằng của cơ sở sản xuất, kinh doanh và khu vực xung quanh.
- Sơ đồ quy trình chế biến, bảo quản thực phẩm tại cơ sở (từ đầu vào nguyên liệu đến thành phẩm).
- Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ của cơ sở (danh mục và mô tả các thiết bị, dụng cụ đảm bảo ATTP).
- Bản sao có chứng thực giấy khám sức khỏe của chủ cơ sở và toàn bộ nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm (do cơ sở y tế từ cấp huyện trở lên cấp).
- Giấy xác nhận đã tập huấn kiến thức ATTP của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm (do cơ quan có thẩm quyền cấp sau khi tham gia khóa tập huấn và kiểm tra đạt yêu cầu).
- Giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu và kết quả kiểm nghiệm nguồn nước sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh thực phẩm (nếu có yêu cầu, thường áp dụng với cơ sở sản xuất).
- Bản cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm đối với sản phẩm do cơ sở sản xuất, kinh doanh (theo mẫu quy định).
Chuẩn bị hồ sơ là bước quan trọng và tốn nhiều thời gian. Doanh nghiệp cần thu thập đầy đủ giấy tờ, điền đúng biểu mẫu và sao y/chứng thực các bản sao theo yêu cầu. Nên kiểm tra kỹ theo checklist hồ sơ hoặc hướng dẫn của Sở An toàn thực phẩm địa phương để tránh thiếu sót dẫn đến bổ sung nhiều lần.
Thời gian và chi phí cấp phép
Thời gian xử lý hồ sơ: Thời gian từ lúc nộp hồ sơ đến khi được cấp giấy phép ATTP thường dao động khoảng 15–20 ngày làm việc, tùy thuộc vào cơ quan xét duyệt và mức độ hoàn thiện của hồ sơ. Cụ thể, theo quy định mới tại TP.HCM, thời hạn giải quyết thủ tục cấp giấy chứng nhận ATTP là 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trong thời gian này bao gồm: thời gian thẩm định hồ sơ giấy tờ (khoảng 5 ngày), thời gian kiểm tra thực tế cơ sở và xử lý kết quả. Nếu hồ sơ chưa hợp lệ hoặc cơ sở phải khắc phục rồi thẩm định lại, tổng thời gian có thể kéo dài hơn. Do đó, doanh nghiệp nên chủ động nộp hồ sơ sớm để có giấy phép kịp thời phục vụ kinh doanh.
Hiệu lực của giấy phép: Như đã đề cập, giấy chứng nhận ATTP có hiệu lực 03 năm. Trước khi giấy phép hết hạn, cơ sở cần làm thủ tục gia hạn/cấp lại để tiếp tục hoạt động. Thời gian xử lý hồ sơ gia hạn tương tự như cấp mới, do đó nên chuẩn bị trước thời điểm hết hạn ít nhất 1–2 tháng. Trang thông tin atvstp.org.vn (chuyên về an toàn thực phẩm) cũng lưu ý rằng giấy chứng nhận ATTP thường có giá trị 3 năm kể từ ngày cấp và cơ sở phải làm thủ tục cấp lại trước khi hết hạn.
Chi phí xin giấy phép ATTP: Chi phí chính khi xin giấy phép là lệ phí thẩm định cơ sở do nhà nước quy định. Mức phí thẩm định được Bộ Tài chính ban hành theo Thông tư 67/2021/TT-BTC, tùy loại hình cơ sở và quy mô kinh doanh. Cụ thể, phí thẩm định cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống nhỏ (phục vụ dưới 200 suất ăn) là 700.000 đồng/lần/cơ sở, còn nếu phục vụ từ 200 suất trở lên là 1.000.000 đồng/lần. Đối với cơ sở sản xuất thực phẩm, phí thẩm định khoảng 2.500.000 đồng/lần; trường hợp cơ sở sản xuất nhỏ lẻ được áp dụng mức phí 500.000 đồng/lần. Cơ sở kinh doanh thực phẩm (bán buôn, bán lẻ thực phẩm) áp dụng phí thẩm định khoảng 1.000.000 đồng/lần. Như vậy, chi phí nhà nước để xin giấy phép ATTP thường dao động từ 500.000 đến 2.500.000 đồng tùy loại hình và quy mô kinh doanh. Lưu ý đây là phí nhà nước (phí thẩm định và cấp chứng nhận); chưa tính các chi phí khác như: chi phí khám sức khỏe cho nhân viên, chi phí tập huấn kiến thức ATTP, chi phí cải tạo cơ sở vật chất (nếu chưa đạt yêu cầu), hoặc chi phí dịch vụ tư vấn (nếu doanh nghiệp thuê đơn vị làm dịch vụ trọn gói).
Mẹo: Để tối ưu thời gian và chi phí, doanh nghiệp nên đảm bảo cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn ngay từ đầu, chuẩn bị hồ sơ chu đáo. Việc nộp hồ sơ đầy đủ, chính xác ngay lần đầu sẽ tránh được việc bổ sung, sửa đổi, giúp rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi và không phát sinh chi phí đi lại nhiều lần.
Tư vấn chuyên nghiệp từ đơn vị uy tín
Quá trình xin giấy phép ATTP đòi hỏi sự am hiểu về quy định pháp luật và kinh nghiệm xử lý hồ sơ thực tế. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là những cơ sở mới thành lập hoặc quy mô nhỏ, có thể gặp khó khăn với thủ tục hành chính phức tạp này. Lúc này, việc tìm đến dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp là một lựa chọn sáng suốt để tiết kiệm thời gian và đảm bảo kết quả.
Các đơn vị tư vấn giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ doanh nghiệp toàn bộ quy trình xin giấy phép ATTP – từ khâu khảo sát cơ sở, hướng dẫn cải thiện điều kiện vệ sinh, chuẩn bị hồ sơ giấy tờ, nộp hồ sơ đến theo dõi quá trình thẩm định và nhận giấy chứng nhận. Nhờ sự hỗ trợ của họ, doanh nghiệp có thể yên tâm tập trung vào hoạt động kinh doanh chính, trong khi thủ tục pháp lý được xử lý trơn tru, đúng hạn. Thực tế, sử dụng dịch vụ tư vấn còn giúp hạn chế rủi ro hồ sơ bị trả về do thiếu sót, tránh được việc bị thanh tra nhiều lần.
Một ví dụ về đơn vị uy tín trong lĩnh vực này là CÔNG TY TNHH TIÊU CHUẨN CHẤT LƯỢNG VIỆT NAM. Được thành lập năm 2008, công ty này là đơn vị chuyên tư vấn về an toàn thực phẩm, hỗ trợ xin giấy phép ATTP, công bố sản phẩm phù hợp quy định, chứng nhận hợp quy cho mọi loại sản phẩm trước khi lưu thông ra thị trường. Với kinh nghiệm hơn một thập kỷ, Công ty Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam đã đồng hành cùng hàng ngàn doanh nghiệp trong việc xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo tỷ lệ thành công cao và thời gian thực hiện nhanh chóng. Đội ngũ tư vấn am hiểu luật ATTP và quy trình làm việc với các cơ quan nhà nước, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ khách hàng chuẩn bị những gì cần thiết nhất để đạt yêu cầu.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể tham khảo thông tin, hướng dẫn từ các cơ quan chức năng. Chẳng hạn, Sở An Toàn Thực Phẩm TP.HCM có trang thông tin atvstp.org.vn cung cấp nhiều tài liệu hướng dẫn thủ tục cấp giấy phép, cập nhật quy định mới và giải đáp câu hỏi thường gặp. Tuy nhiên, nếu bạn không có thời gian hoặc chưa rõ về quy trình, thì việc nhờ đến một đơn vị tư vấn chuyên môn như trên sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức và đảm bảo tính chính xác, hợp pháp cho hồ sơ của bạn.
Kết Luận:
Có thể thấy, giấy phép an toàn thực phẩm là tấm giấy thông hành không thể thiếu đối với mọi cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Việc sở hữu giấy phép ATTP không chỉ thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với sức khỏe cộng đồng, mà còn là nền tảng để doanh nghiệp phát triển bền vững, xây dựng uy tín thương hiệu trên thị trường. Ngược lại, thiếu giấy phép đồng nghĩa với việc doanh nghiệp tự đặt mình vào nguy cơ vi phạm pháp luật, bị phạt nặng và đánh mất niềm tin từ khách hàng.
Vì vậy, ngay từ bây giờ, các cơ sở hãy chủ động tìm hiểu và hoàn tất thủ tục xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm nếu chưa có. Hãy đảm bảo cơ sở của bạn tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn ATTP – từ nguồn nguyên liệu đầu vào đến quy trình chế biến, bảo quản – để xứng đáng nhận được giấy chứng nhận ATTP. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ trong quá trình xin giấy phép, đừng ngần ngại liên hệ các chuyên gia hoặc đơn vị tư vấn uy tín (như Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam) để được hướng dẫn cụ thể và tận tình. Việc có trong tay giấy phép an toàn thực phẩm sẽ giúp doanh nghiệp bạn vững tin hoạt động, mở rộng kinh doanh và đóng góp vào việc mang đến những bữa ăn an toàn cho cộng đồng.